نگاهی به بازار کار مهندسی عمران دپارتمان فنی و مهندسی
مهندس عمران کیست؟
مهندس عمران ساخت و ساز پروژه‌های عمومی مانند جاده‌ها، پل‌ها، سدها، تونل‌ها، ساختمان‌ها، فرودگاه‌ها، سیستم‌های آب و فاضلاب و سایر پروژه‌های بزرگ زیربنایی را طراحی و نظارت میکند.
استخدام مهندس عمران
ساختمان‌ها و پل‌ها اغلب اولین سازه‌هایی هستند که به ذهن هر فرد در مورد مهندسان عمران خطور میکند، زیرا اینها برجسته‌ترین ساخته‌های مهندسان عمران هستند. اما مهندسان عمران، همچنین مسئول کارها و عملیات‌هایی هستند که کمتر توسط افراد دیده میشوند. هر وقت شیر آب را باز می‌کنیم، حتی به ذهن ما خطور نمی‌کند که این سیستم لوله کشی ممکن است کار مهندسان عمران باشد؛ در بسیاری از موارد طراحی سیستم‌هایی که آب را از منابع اصلی، که گاهی صدها کیلومتر دورتر از ما هستند و از آنجا به شهرها منتقل میشوند را، این افراد انجام می‌دهند.
بنابراین، به طور خلاصه مهندس عمران کیست؟ مهندس عمران کسی است که از دانش علمی خود برای بهبود زیرساخت‌ها و خدمات عمومی، که نیازهای اساسی انسان را برآورده میکند، استفاده میکند.
کار مهندس عمران چیست؟
رشته مهندسی عمران یکی از قدیمی‌ترین شاخه‌های مهندسی است که به زمانی برمی‌گردد که مردم برای اولین بار در سکونتگاه‌های دائمی زندگی می‌کردند و متناسب با نیازهای خود شروع به شکل دادن محیط زندگی خود کردند.
با افزایش جمعیت و شروع زندگی مشترک گروه‌های بزرگ‌تر از مردم در شهرها، نیاز فزاینده‌ای به منابع آب تمیز، وسایل دفع زباله، خیابان‌ها و جاده‌ها برای رفت و آمد راحت‌تر و همچنین داد و ستد و راهی برای مردم برای دفاع از خود در برابر همسایگان شد و از این رو، مهندسین عمران اولیه شروع به ساخت ساختمان‌ها، دیوارها، جاده‌ها، پل‌ها، سدها و دیگر موارد کردند.
جاده‌های امپراتوری روم، دیوار بزرگ چین، اهرام ثلاثه، استون هنج، خانه‌های صخره‌ای در Mesa Verde و ویرانه‌های مایان در کوپان، پالنکه و تیکال، از مشهورترین پروژه‌های مهندسی عمران در دوران باستان هستند. ساخت بسیاری از این سازه‌های شگفت انگیز توسط افراد در آن زمان همچنان اسرارآمیز باقی مانده و نام مهندسانی که آنها را طراحی کرده‌اند به تاریخ پیوسته است.
در زمان معاصر نیز سازه‌های شگفت انگیز و معروف مهندسین عمران از جمله برج ایفل، که از نام گوستاو ایفل مهندس عمران فرانسوی که شرکتش آن را ساخته است، برگرفته شده است. پل گلدن گیت با طراحی جوزف اشتراوس و چارلز الیس،کانال پاناما (جان فرانک استیونز)، سد هوور (John L. Savage) و پل بروکلین که توسط جان آگوست روبلینگ و پسرش واشنگتن روبلینگ طراحی شده است، در میان این سازه‌های شگفت انگیز قرار می‌گیرند.
کار مهندسان عمران حتی فراتر از ساخت و ساز سازه‌ها و پل‌ها می‌رود. آنها در صنعت هوافضا کار میکنند و مسئولیت طراحی هواپیما و ایستگاه‌های فضایی را بر عهده دارند. آنها را می‌توان در صنعت خودرو یافت، محاسبه ظرفیت حمل بار شاسی و بهبود مقاومت در برابر خرابی ضربه گیرها و درها از جمله وظایف آنها در این صنعت است. آنها در صنعت کشتی سازی، برق و چندین صنعت دیگر نیز حضور پررنگی دارند.
مهندسی عمران یک حرفه خاص و در عین حال هیجان انگیز است، زیرا افرادی که در این زمینه کار میکنند می‌توانند نتایج کار خود را ببینند و آنها را از نزدیک لمس کنند؛ یک پل بزرگ، یک ساختمان بلند، ایستگاه مترو، یا یک سد برقی از جمله سازه‌هایی است که می‌توان آن را تا سال‌ها تماشا کرد.
دنیای مهندسی عمران متنوع است. بنابراین، می‌توان نتیجه گرفت که مهندسان عمران از گزینه‌های شغلی متنوعی برای کار برخوردار هستند. به این معنا که هر فرد با مدرک مهندسی عمران و با توجه به شاخه‌ای که خوانده، می‌تواند در مشاغل متنوع کار کند. فارغ از مشاغل مختلفی که برای کار به عنوان مهندس عمران وجود دارد، تمام مهندسان عمران وظایف مشترکی دارند که باید به صورت روزمره آنها را انجام دهند.
مهندسان عمران غالباً مسئول تیم‌های بزرگی هستند که در طراحی، برنامه ریزی و مراحل ساخت پروژه نقش دارند. این امر مستلزم این است که آنها به طور منظم با اعضای تیم اعم از نقشه برداران، مدیران ساخت و ساز، معماران، مهندسین ناظر و برنامه ریزان شهری ملاقات، همکاری و مدیریت داشته باشند.
علاوه بر این، آنها خودشان زمان قابل توجهی را صرف طراحی و برنامه ریزی پروژه‌ها، نیازسنجی‌ها، بودجه‌ها و ارائه پیشنهادات به مشتری خواهند کرد.
فعالیت‌های خاص مهندس عمران در هر یک از زیرشاخه‌های این رشته تغییر میکند و همان‌طور که در زیر توضیح می‌دهیم، رشته مهندسی عمران دارای زیرشاخه‌های مختلفی است.
مهندسی معماری
معماری، طراحی ساختمان‌ها و بناها با تأکید بر زیبایی شناسی از وظایف مهندس معمار است. مهندسی معماری ترکیبی از طراحی ساختمان و زیبایی شناسی با تمرکز بر ساخت و ساز و عملکرد پایدار است.
این رشته از کشوری به کشور دیگر متفاوت است و زیرشاخه‌های مختلفی دارد. مهندسان معمار هم دانش ساخت و ساز دارند و هم دارای خلاقیت هستند. نظارت بر روند ساخت یکی دیگر از مهارتهای اساسی مهندسان معمار است.
چگونه می‌توان مهندس عمران شد؟
در این بخش قرار است تا راهنمای کامل مسیر شغلی مهندس عمران را با هم مرور کنیم.
گام اول: مدرک کارشناسی
مطمئنا شروع کار به مهندس عمران نیاز به مدرک کارشناسی در این رشته و زیرشاخه‌های آن دارد.
دوره مدرک کارشناسی مهندسی عمران به طور معمول مانند دیگر رشته‌ها، چهار سال طول می‌کشد و بسته به تخصص، شامل دروس ریاضیات، آمار، مکانیک و سیستم‌ها و دینامیک سیالات میشود. دوره کارشناسی معمولا هم شامل دروس تئوری و هم آزمایشگاه‌های عملی میشود.
تحصیلات بیشتر، در به دست آوردن پست مدیریتی مفید است. از هر پنج مهندس عمران تقریباً یک نفر دارای مدرک کارشناسی ارشد است.
گام دوم: مهارت آموزی با گذراندن دوره های حرفه ای
همه افراد برای موفقیت در کسب و کار و زندگی شخصی لازم است که حتی یکبار هم که شده وقت گذاشته و لیستی از مهارتهای خود به ترتیب از مهمترین به کم اهمیت ترین تهیه کنید. مهارتهای هر فرد با فرد دیگر متفاوت است. مثلاً ممکن است فردی که در یک روستای دور افتاده زندگی میکند رانندگی با ماشین را در لیست مهارتهای اساسی خود قرار دهد.
حال آنکه فردی که در شهر زندگی میکند این رانندگی با ماشین را حتی جزء مهارتهای خود به حساب نیاورد. بنابراین این مقاله به منظور ارائه مقدمهای کلی در مورد مفهوم مهارتهای زندگی و هدایت شما به سمت مقالات دیگری که برای پیشرفت مهارتهای شما مفید هستند، تهیه شده است. در ادامه توضحیات کاملی در خصوص مهارت آموزی به شما ارائه می‌دهیم.
انواع مهارت
مهارتها به دو گروه مهارتهای فردی (Personal Skills) و مهارتهای سازمانی(Organizational Skills) تقسیم بندی میشوند.
مهارتهای سازمانی مهارتهایی هستند که برای بکارگیری آنها و تقویت این مهارتها باید بستر سازمانی فراهم باشد و در فضای تجمعی و با همکاری رشد میکنند. مانند مهارتهای کار تیمی، گزارش نویسی و…
مهارتهای فردی به مهارتهایی گفته میشود که به طور ذاتی در وجود هر انسانی وجود دارد و برای تقویت و شکوفایی آنها کافیست فرد به تمرین آنها و تقویت این مهارتها بپردازد. مانند خوش‌نویسی، نواختن ساز، فن بیان و مهارتهای کلامی و…
اما امروزه به دلایلی مانند تنوع سبک‌های زندگی، در هم آمیختگی کار و زندگی، به وجود آمدن استارت آپ‌های گوناگون و… دیگر مرز میان مهارتهای فردی و مهارتهای سازمانی به راحتی قابل تشخیص نبوده و چندان کارآمد نمی‌باشد.
به عنوان مثال مهارت تفویض اختیار و یا گزارش نویسی که در گذشته جزء مهارتهای سازمانی به حساب می‌آمد. امروزه در هر دو حوزه مهارتهای فردی و سازمانی کاربرد داشته و در محیط خانواده و به منظور تقویت نظم شخصی مورد استفاده قرار می‌گیرند. دلایل گفته شده و مشابه آنها سبب شده که در سال‌های اخیر اصطلاح دقیقتر توسعه فردی (Personal Development) جایگزین اصطلاح مهارت فردی شده است.
اصلاح توسعه فردی بسیار جامع بوده و در برگیرنده هر دو مهارت فردی و مهارت سازمانی می‌باشد. و نشان دهنده این است که مهارت (چه فردی و چه سازمانی) در نهایت باعث میشود که به فردی توامندتر تبدیل شویم. فرد هرچه توانمندتر و تواناتر باشد به طبع هم برای خود و هم سازمانش مفیدتر و موثرتر است.
تعریف مهارت چیست؟
واژه مهارت از گذشته تا به امروز در اشعار و ادبیات کهن ما وجود داشته و دارد. اما در طول زمان معنای آن تغییر کرده است. مثلاً در فرهنگ‌های دیگر و در گذشته مردم از اصطلاحات استادکار ماهر و نقاش ماهر استفاده می‌کردند. و واژه مهارت را در آموزش‌ها استفاده نمی‌کردیم و برای کارهای فیزیکی و مکانیکی بیشتر به کار می‌بردیم. اما رفته رفته این اصطلاحات تغییر کرد و اصطلاح مهارت معانی جدیدتری پیدا کرد و تصمیم گیری‌ها و کارهای فکری نیز جزء مهارتها به حساب آورده شد.
مهارت آموزی چیست؟
مهارت آموزی ( Skill Training) به فعالیت‌های آموزشی برای فراگیری و تقویت تخصص‌ها از طریق عادت دادن افراد با تمرین، تکرار، شناخت و آگاهی برای راه اندازی کسب و کار یا بدست آوردن مهارت جدید گفته میشود. فرد با به دست آوردن مهارتها می‌توانند مسیر درست را در زندگی خود پیدا کنند.
تاثیر مهارت آموزی بر زندگی فردی و فعالیت‌های اجتماعی
مهارت آموزی سبب ارتقا و سطح سلامت رفتاری در فعالیت‌های اجتماعی، تصمیم گیری‌ها و روابط بین فردی میشود. همچنین از بسیاری از آسیب‌های روانی و اجتماعی جلوگیری کرده و فرد را برای دستیابی و رسیدن به هدف اصلی در مسیر مشخصی هدایت میکند.
اهمیت مهارت آموزی
امروزه برخلاف گذشته با افزایش تعداد دانشگاه‌های دولتی و غیر دولتی و موسسات عالی ورود به دانشگاه دیگر برای افراد سخت نمی‌باشد و رقابت افراد در نوع دانشگاه و مهم تر از آن ورود به بازار کار می‌باشد و مدرسه اشتغال دانشگاه آزاد اسلامی با تلاش بی وقفه پرسنل خود بستری پویا جهت کسب مهارتهای شغلی در زمینه مهندسی عمران و معماری فراهم آورده است.
گام سوم: یک دوره کارآموزی بگذرانید
تقریباً همه دانشجویان، تابستان زمان آزاد دارند که می‌توانند برای گذراندن دوره‌ی کارآموزی اقدام کنند. دانشجویان از این تجربیات برای استفاده از نظریه‌هایی که در کلاس درس فرا گرفتند استفاده میکنند و مهارتهای عملی یاد می‌گیرند و سراغ مهارت و توانایی‌هایی در خود می‌روند که از باقی آنها را برجسته‌تر میکند. این فرصت‌ها همچنین برای اشتغال در آینده به دانشجویان کمک میکند، به آنها این امکان را می‌دهد با سایر افراد ارتباط برقرار کنند، از مهندسان عمران باتجربه راهنمایی بگیرند و احتمالاً پس از فارغ التحصیلی از تجربه خود برای کار استفاده کنند.
گام چهارم: استخدام
پس از گذراندن دوره‌های کارآموزی و دانشگاه زمان آن رسیده است که با در دست داشتن رزومه و با تجربه کارآموزی، سراغ پیدا کردن کار بروید. برای بیشتر شرکت‌ها و کارفرمایان بسیار مهم است که مهندسان عمران تجربه‌ی کار، حداقل در یک پروژه را داشته باشند.
مسیرهای شغلی عمران بسیار زیاد است و افراد می‌توانند با فکر و آینده‌نگری در آنها قدم بردارند. علاقه و هدف از کار است که می‌تواند بهترین انتخاب را برای مهندسان عمران رقم بزند.
