جلسه ششم : حلقه و دستور break

حلقه ها و break ,continue

حلقه‌ها در پایتون به ما امکان می‌دهند تا بخشی از کد را به صورت تکراری اجرا کنیم. این امر به ما کمک می‌کند تا از تکرار کدها جلوگیری کرده و برنامه‌های کارآمدتری بنویسیم.

انواع حلقه‌ها در پایتون:

  1. حلقه for:

   – برای تکرار کردن بلوک کد برای یک تعداد مشخصی از بار استفاده می‌شود.

For   متغیر in مجموعه   :

     – در اینجا متغیر به طور متوالی هر عضو مجموعه را دریافت می‌کند و بلوک کد درون حلقه برای هر عضو اجرا می‌شود.

   – مثال:

for i in range(5): print(i)

  1. حلقه while:

   – برای تکرار کردن بلوک کد تا زمانی که شرطی برقرار باشد استفاده می‌شود.

While:  شرط  

     – بلوک کد درون حلقه تا زمانی که شرط صادق باشد اجرا می‌شود.

   – مثال:

				
					x = 0

while x < 5:

    print(x)

x += 1
				
			
  1. کنترل حلقه‌ها:

   – از دستورات `break` و `continue` برای کنترل جریان اجرای حلقه‌ها استفاده می‌کنیم.

   – `break`: خروج از حلقه

   – `continue`: پرش به ابتدای حلقه

  1. حلقه‌های تودرتو:

   – امکان استفاده از حلقه‌ها درون یکدیگر وجود دارد.

   – این امر به ما امکان اجرای عملیات پیچیده‌تری را می‌دهد.

حلقه while:

– حلقه while برای تکرار یک بلوک کد تا زمانی که یک شرط خاص برقرار باشد استفاده می شود.

– ساختار کلی حلقه while:

while : شرط

                                                                                                            بلاک حلقه (عملیات تکراری )

                                                                                                                  به روزرسانی شمارنده

– شرط (condition) باید به نحوی به گونه ای به روز شود که در نهایت false شود تا از حلقه خارج شویم.

 

				
					count = 0                  #شمارنده 
while count < 10 :           #شرط حلقه 
    print(count)
    count += 1             #گام حلقه

				
			

حلقه

حلقه ها از سه بخش :

1 . شمارنده

  1. شرط حلقه
  2. گام حلقه

مثال2 : اعداد زوج و فرد لیست  را مشخص کنید.

 

 

				
					arr = [ 2 , 3 , 20 , 4 , 15 , 11 , 8 ]

i = x = 0

while i < 7 :

    x = arr[i]

    if x % 2 == 0 :

        print("zoj ast")

    else:

        print("fard ast")

    i = i + 1
				
			

 

در گام حلقه i=i+1  معادل  i+=1  است.

باشه، در پایتون حلقه بی‌نهایت (Infinite Loop) یکی از مفاهیم مهم در حلقه‌ها است. اینجا یک جزوه کامل در مورد آن برایتان می‌نویسم:

حلقه بی‌نهایت

در پایتون، حلقه‌های بی‌نهایت (Infinite Loops) به حلقه‌هایی گفته می‌شوند که به طور مداوم در حال اجرا هستند و هیچ شرطی برای توقف آن‌ها وجود ندارد. این یعنی برنامه به طور مداوم در حال اجرای همان بلوک کد است و هرگز به پایان نمی‌رسد.

در پایتون، حلقه‌های بی‌نهایت معمولاً زمانی ایجاد می‌شوند که شرط ادامه حلقه همواره صادق باشد. به عنوان مثال:

				
					while True:

    print("این حلقه هرگز متوقف نمی‌شود!")
				
			

در این مثال، شرط `while True` همواره صادق است، بنابراین برنامه به طور مداوم در حال اجرای این بلوک کد است و هیچ گاه متوقف نمی‌شود. مگر با استفاده از دستور break

Break :

در پایتون، `break` یک دستور کنترلی است که به شما امکان می‌دهد تا از یک حلقه (loop) خارج شوید. زمانی که پایتون به دستور `break` می‌رسد، فوراً حلقه‌ای که در آن قرار دارد را ترک می‌کند و اجرای برنامه به خارج از آن حلقه منتقل می‌شود. این دستور معمولاً در شرایطی استفاده می‌شود که می‌خواهید از ادامه اجرای حلقه جلوگیری کنید، مثلاً زمانی که یک شرط خاص برقرار شد.

مثال استفاده از `break`: # برنامه ایی بنویسید که معدل دانشجویان را محاسبه کند و تا زمانیکه معدل دانشجویی 20 باشد؟

 

				
					برنامه ایی بنویسید که معدل دانشجویان را محاسبه کند و تا زمانیکه معدل دانشجویی 20 باشد؟
while True:
    grade = [ 0.0 , 0.0 , 0.0 ]
    unit = [ 0 , 0 , 0 ]
    j=0
    while j<3 :
        grade [j] = float(input( "Enter a grade = " ))
        unit [j] = int(input( " Enter a unit = " ))
        j += 1
     ############### مفهوم جداسازی #################
    i = sum = sumunit = 0
    while i < len(grade) :
        sum = sum + ( grade[i] * unit[i] ) # sum += grade[i] * unit[i]
        sumunit = sumunit + ( unit[i] ) #sumunit += unit[i]
        i += 1
    ave = sum /sumunit
    print (" average : ", ave )
    if ave == 20 : #میشه قبل عملیات و بعد  while ذخیره کرد
        break
print (" THE END ")

				
			

`break` یکی از مهم‌ترین دستورات کنترلی در پایتون است که به شما امکان می‌دهد جریان اجرای برنامه را به صورت دقیق کنترل کنید.

continue :

در پایتون، دستور `continue` یک دستور کنترلی است که به ما امکان می‌دهد تا از اجرای بقیه دستورات درون یک حلقه (loop) صرف‌نظر کرده و به ابتدای حلقه برگردبم. زمانی که پایتون به دستور `continue` می‌رسد، اجرای بقیه دستورات درون آن تکرار از حلقه را رها کرده و به ابتدای حلقه باز می‌گردد تا تکرار بعدی انجام شود. در این ساختار، اگر شرط  برقرار باشد، دستور `continue` اجرا شده و بقیه دستورات درون آن تکرار از حلقه رها می‌شوند و برنامه به ابتدای حلقه باز می‌گردد.

 

				
					# این برنامه اعداد صحیح بین 1 تا 10 را چاپ می‌کند

# به جز عدد 5

i = 1

while i <= 10:

    if i == 5:

        i += 1

        continue

    print(i)

    i += 1
				
			

در این مثال، زمانی که مقدار `i` برابر 5 می‌شود، دستور `continue` اجرا شده و بقیه دستورات درون حلقه در اینجا رها می‌شوند. سپس برنامه به ابتدای حلقه باز می‌گردد و تکرار بعدی انجام می‌شود.

خروجی این برنامه شامل اعداد 1 تا 10 بجز عدد 5 است.

مثال 3 : برنامه ایی که مضرب های اعداد 3و 5 را چاپ کند ولی مضرب 7 را چاپ نکند عدد به دلخواه از ورودی  دریافت شود ؟

 

				
					while x <= 100 :

    if (x % 3 == 0 ):

        print( x , "  mazrab 3 " )

    if ( x % 5 == 0 ):

        print( "  mazrab 5 ")

    if ( x % 7 == 0 ):

        x += 1

        continue

    x += 1  
				
			

در مثال فوق، در مجموع 5 بلوک تعریف شده است، اما 4 بلوک از آنها دارای دستورات اجرایی هستند( 3 بلوک برای شرط ها و یک بلوک برای حلقه ). در بلوک پنجم، تنها یک دستور `x = 1` قرار دارد. این بلوک کلی، شامل همه دستورات نوشته شده است.

دستور `continue` یک ابزار قدرتمند برای کنترل جریان اجرای حلقه‌ها در پایتون است. با استفاده از آن می‌توانید کد خود را سازمان‌دهی کرده و منطق برنامه‌های خود را به شکل مؤثرتری پیاده‌سازی کنید.